Çfarë janë fibromat?
Fibromat, të njohura ndryshe si mioma apo leiomioma, janë rritje jo-kanceroze që zhvillohen brenda ose përreth mitrës. Ato përbëhen nga inde muskulore dhe fibrozë dhe mund të jenë të vogla si fara apo të mëdha sa për të deformuar mitrën.
Një grua mund të ketë një ose disa fibroma në të njëjtën kohë. Megjithëse janë shumë të përhapura – duke prekur 40–80% të grave – shumica nuk janë në dijeni të pranisë së tyre, pasi shpesh nuk shkaktojnë simptoma.
Llojet e fibromave
Fibromat mund të zhvillohen në zona të ndryshme të mitrës:
- Fibromat intramurale: rriten në murin muskulor të mitrës.
- Fibromat submukozale: ndodhen brenda kavitetit të mitrës, aty ku zhvillohet fetusi.
- Fibromat subserozale: formohen në pjesën e jashtme të mitrës.
- Fibromat pedunkulare: ngjitur në mitër përmes një “këmbëze”, shpesh me formë të ngjashme me kërpudhat. Janë më të rrallat.
Cilat janë shkaqet?
Shkaku i saktë i formimit të fibromave ende nuk është kuptuar plotësisht. Megjithatë, hormonët estrogjen dhe progesteron luajnë rol kyç në rritjen e tyre, prandaj fibromat zakonisht shfaqen gjatë moshës riprodhuese dhe ulen pas menopauzës.
Faktorët që rrisin rrezikun për fibroma përfshijnë:
- Fillimi i hershëm i menstruacioneve
- Mbipesha
- Historia familjare me fibroma (ndikim gjenetik)
- Mungesa e lindjeve
- Mosha mbi 35 vjeç
- Prania e sindromës së vezoreve policistike (PCOS)
Simptomat e fibromave
Shumë gra nuk kanë simptoma, por 20–30% e tyre përjetojnë:
- Dhimbje në pjesën e poshtme të shpinës
- Fryrje dhe ndjesi presioni abdominal
- Konstipacion dhe urinim i shpeshtë
- Gjakderdhje e rënduar ose e zgjatur gjatë menstruacioneve
- Dhimbje gjatë marrëdhënieve seksuale
- Gjakderdhje jashtë ciklit
- Dhimbje menstruale të forta
A ndikojnë fibromat në fertilitet?
Shumica e grave me fibroma mund të konceptojnë dhe të kenë shtatzëni normale. Megjithatë, në disa raste, fibromat e mëdha ose të vendosura në kavitetin e mitrës mund të:
- Pengojnë ngjitjen e embrionit
- Ndikojnë në pozicionin e foshnjës
- Rrisin rrezikun për aborte spontane ose lindje me prerje cezariane
- Shkaktojnë infertilitet ose vështirësi në mbetje shtatzënë
Diagnostikimi i fibromave
Diagnostikimi përfshin disa hapa:
- Historia mjekësore – për të identifikuar simptoma si gjakderdhje e pazakontë, dhimbje, probleme urinare apo vështirësi në konceptim.
- Ekzaminim fizik – për të kontrolluar madhësinë dhe formën e mitrës.
- Ekografia transabdominale ose transvaginale – metoda më e zakonshme dhe e sigurt për të parë praninë dhe pozicionin e fibromave.
- Rezonanca Magnetike (MRI) – ndihmon për të vizualizuar më qartë madhësinë dhe numrin e fibromave, veçanërisht për ndërhyrje kirurgjikale.
- Histeroskopia – një kamerë e vogël futet në mitër për të parë direkt kavitetin e saj.
- Biopsia endometriale – përdoret për të përjashtuar patologji të tjera kur ka gjakderdhje të pazakontë.
Trajtimi i fibromave
Jo të gjitha fibromat kërkojnë trajtim. Nëse janë të vogla dhe nuk shkaktojnë simptoma, mjafton monitorimi periodik. Trajtimi bëhet i nevojshëm kur:
- Ka gjakderdhje të rënduar
- Ka dhimbje intensive
- Ka presion mbi organet përreth
- Prek fertilitetin
Trajtimi medikamentoz:
- Ilaçe qetësuese dhe antiinflamatore për menaxhimin e dhimbjeve dhe reduktimin e gjakderdhjes.
- Suplemente hekuri për aneminë nga humbja e gjakut.
Opsione kirurgjikale për fibromat simptomatike:
- Embolizimi i arterieve të mitrës – ndalon furnizimin me gjak të fibromës, duke e tkurrur atë. Jo i përshtatshëm për gratë që duan të mbeten shtatzënë.
- Miomektomia histereskopike – largon fibromat brenda kavitetit të mitrës, me qasje minimale invazive.
- Miomektomia laparaskopike – heqje kirurgjikale përmes prerjeve të vogla, me kohë rikuperimi më të shkurtër dhe plagë minimale.
- Histerektomia – heqje e plotë e mitrës. Zgjidhet kur gruaja ka përfunduar planifikimin familjar dhe simptomat janë të forta.
- Ablacioni me ultratinguj të fokusuar (MRgFUS) – një teknikë moderne që përdor valë për të ngrohur dhe shkatërruar qelizat e fibromës.
Në përfundim
Fibromat janë të zakonshme dhe në shumicën e rasteve nuk janë të rrezikshme. Megjithatë, kur ato shkaktojnë simptoma ose ndikojnë në fertilitetin, diagnostikimi dhe trajtimi në kohë janë thelbësorë.
Në Serenity MedAssist, specialistët tanë të gjinekologjisë dhe fertilitetit ofrojnë qasje të personalizuar dhe trajtime moderne për fibromat, në funksion të shëndetit riprodhues dhe mirëqenies së çdo gruaje.